Νέος Νόμος για τη Συνεπιμέλεια των Παιδιών

Ψηφίσθηκε και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ ο Νόμος 4800/2021 με τίτλο: “Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων, άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και λοιπές επείγουσες διατάξεις.”, με τον οποίο εισάγονται, μεταξύ άλλων καινούριες διατάξεις αναφορικά την άσκηση της γονικής μέριμνας κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης και μετά την λύση του γάμου, την επικοινωνία του γονέα που δεν διαμένει με το τέκνο, την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας και τις συνέπειες κακής άσκησης αυτής και ειδικότερα:

• Με το άρθρο 7 του Ν.4800/2021 τροποποιείται το άρθρου 1510 του Αστικού Κώδικα και η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα), οι οποίοι την ασκούν από κοινού και εξίσου.

• Το άρθρο 1513 του Αστικού Κώδικα αντικαταστάθηκε και ορίζεται πλέον ότι στις περιπτώσεις διαζυγίου (ή λύσης του συμφώνου συμβίωσης) και διακοπής της συμβίωσης των συζύγων (ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης) εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Εξαίρεση καθιερώνεται για τις “συνήθεις πράξεις επιμέλειας” ή “για πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα” όπου κάθε ένας από τους γονείς μπορεί να τις επιχειρεί μόνος του

• Το άρθρο1520 του Αστικού Κώδικα αντικαταστάθηκε και ορίζεται πλέον ότι ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση της, κατά το δυνατό, ευρύτερης επικοινωνίας με αυτό, στην οποία περιλαμβάνονται τόσο η φυσική παρουσία και επαφή του με το τέκνο, όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο οφείλει να διευκολύνει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο γονέα σε τακτή χρονική βάση. Ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου, εκτός αν ο γονέας αυτός ζητά μικρότερο χρόνο επικοινωνίας, ή επιβάλλεται να καθορισθεί μικρότερος ή μεγαλύτερος χρόνος επικοινωνίας για λόγους που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του τέκνου, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, δεν διαταράσσεται η καθημερινότητα του τέκνου.
  Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίον δεν διαμένει το τέκνο, κριθεί ακατάλληλος να ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας. Για τη διαπίστωση της ακαταλληλότητας του γονέα το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέσο, ιδίως την εκπόνηση εμπεριστατωμένης έκθεσης κοινωνικών λειτουργών ή ψυχιάτρων ή ψυχολόγων.

• Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους ανώτερους ανιόντες και τους αδελφούς του, εκτός αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικοσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου.

• • Στο άρθρο 1532 ορίζεται η κακή άσκησης της γονικής μέριμνας όπου αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας ή οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου ή ο εισαγγελέας, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. Εν συνεχεία με μία ενδεικτική απαρίθμηση περιγράφονται οι πιο σημαντικές περιπτώσεις όπως:
    α. η υπαίτια μη συμμόρφωση προς αποφάσεις δικαστικών αρχών που αφορούν το τέκνο ή προς την υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας
    β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς
    γ. η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας,
    δ. η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα,
    ε. η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων,
    στ. η καταδίκη του γονέα, με οριστική δικαστική απόφαση, για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, όπου το δικαστήριο μπορεί να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο προς διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου.

• • • Οι διατάξεις για τις σχέσεις γονέων και τέκνων, το δικαίωμα επικοινωνίας και τις συνέπειες κακής άσκησης της γονικής μέριμνας εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου δηλαδή μέχρι τις 16-9-2021.

• • • Συμφωνίες των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επικοινωνία με το τέκνο που έχουν καταρτιστεί μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου (δηλ. μέχρι τις 16-9-2021) ισχύουν, εκτός αν το δικαστήριο προβεί σε διαφορετική ρύθμιση μετά από αίτηση ενός εκ των γονέων, η οποία υποβάλλεται εντός προθεσμίας δύο (2) ετών από την έναρξη ισχύος του Ν.4800/2021.

Τα παραπάνω αποτελούν τα βασικότερα σημεία της τροποποίησης του οικογενειακού δικαίου, το περιεχόμενο της οποίας πρέπει να εμπεδωθεί από όλους τους εμπλεκομένους ότι δεν αποτελεί πόλεμο των φύλων, ούτε μία ευκαιρία να πάρουν οι μεν τη θέση των δε, που τώρα αποδοκιμάζουν. Τα εμπλεκόμενα κοινωνικά μέρη πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν μιλάμε για το δικαίωμα του γονιού στη συνεπιμέλεια αλλά για το δικαίωμα του παιδιού να μεγαλώσει σε ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον, αν θέλουμε στο μέλλον να έχουμε έναν ισορροπημένο και συγκροτημένο άνθρωπο.

Επικοινωνήστε με το Δικηγορικό Γραφείο Λώρας & Συνεργάτες για νομική υποστήριξη σε ό,τι αφορά τις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου. Διαθέτουμε ιδιαίτερη εμπειρία και στις πιο περίπλοκες περιπτώσεις, ενώ παραμένουμε διαρκώς ενημερωμένοι στις νέες εξελίξεις στον δικαστικό κλάδο.